
ในหมู่ผู้ยิ่งใหญ่ที่ประดับประวัติศาสตร์อันยาวนานของเปอร์เซีย ผู้หนึ่งที่โดดเด่นและมีส่วนร่วมอย่างมากต่อการเปลี่ยนแปลงสังคมคือ มูฮัมมัด โมซาเธฆ (Mohammad Mossadegh) นายกรัฐมนตรีในช่วงปี 1951 ถึง 1953 ซึ่งนำพาเปอร์เซียไปสู่การปฏิวัติ และเรียกได้ว่าเป็น “การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย”
โมซาเธฆ เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายและการเมืองที่ได้รับการศึกษาอย่างดีจากยุโรป เขาถูกดึงดูดโดยแนวคิดเกี่ยวกับประชาธิปไตยและความเป็นอิสระ และมีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะเห็นเปอร์เซียหลุดพ้นจากอิทธิพลของต่างชาติ
ในช่วงนั้น อุตสาหกรรมน้ำมันของเปอร์เซียถูกครอบงำโดยบริษัทน้ำมันอังกฤษ บริษัท British Oil Company ซึ่งได้สิทธิ์ในการทำสัญญาเช่าที่ไม่เป็นธรรมและขูดรีดประชาชนของเปอร์เซีย โมซาเธฆ เชื่อว่าการควบคุมทรัพยากรธรรมชาติของประเทศโดยคนนอกเป็นภัยคุกคามต่ออธิปไตยและความเจริญของเปอร์เซีย
เมื่อโมซาเธฆ เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในปี 1951 เขาได้ดำเนินการที่กล้าหาญอย่างยิ่ง โดยเสนอให้บริษัทน้ำมันอังกฤษยกเลิกสัญญาเช่าและให้เปอร์เซียควบคุมอุตสาหกรรมน้ำมันด้วยตนเอง นี่เป็นจุดเริ่มต้นของ “การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย” ซึ่งทำให้เกิดความตื่นตัวอย่างกว้างขวางในหมู่ประชาชนเปอร์เซีย และได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มและพรรคการเมืองต่าง ๆ
ความเคลื่อนไหวของโมซาเธฆ ทำให้เกิดความไม่พอใจอย่างรุนแรงจากฝ่ายตะวันตก โดยเฉพาะสหรัฐอเมริกาและอังกฤษ ซึ่งเกรงว่าการควบคุมน้ำมันของเปอร์เซียจะขัดขวางผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจและ정 trịของพวกเขา
ในปี 1953 สหรัฐอเมริกาและอังกฤษร่วมมือกันล้มล้างโมซาเธฆ ผ่านการปฏิบัติการโคเดอร์นেমว่า “โอเปอเรชั่น แอกซ์เจส” ซึ่งเป็นการแทรกแซงโดย CIA และ MI6 ที่สนับสนุนการก่อรัฐประหาร โดยมี Shah Mohammad Reza Pahlavi เป็นผู้ขึ้นมามีอำนาจ
โมซาเธฆ ถูก软禁และถูกจำคุกในช่วงหลายปีต่อมา การล้มล้างโมซาเธฆ เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในการเมืองเปอร์เซีย ทำให้เกิดการ獨裁ของ Shah และนำไปสู่การปฏิวัติอิสลามในปี 1979
ถึงแม้ว่าโมซาเธฆ จะถูกโค่นล้ม แต่เขาก็ยังคงเป็นสัญลักษณ์แห่งความกล้าหาญและการต่อสู้เพื่ออธิปไตยของเปอร์เซีย
ในวันนี้ โมูฮัมมัด โมซาเธฆ ยังคงได้รับการยกย่องจากชาวเปอร์เซีย และผู้คนทั่วโลกที่ชื่นชมในความตั้งใจที่จะให้ประชาชนเปอร์เซียมีอิสรภาพและความเป็นธรรม
บทเรียนจาก “การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย”
“การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย” ไม่เพียงแต่เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับการต่อสู้เพื่ออธิปไตยของเปอร์เซียเท่านั้น แต่ยังมอบบทเรียนที่ทรงคุณค่าแก่เราในปัจจุบัน
-
ความสำคัญของการควบคุมทรัพยากรธรรมชาติ: การปฏิวัติครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการควบคุมทรัพยากรธรรมชาติของประเทศเพื่อประโยชน์ของประชาชน
-
บทบาทของมหาอำนาจโลก: “การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย” แสดงให้เห็นถึงวิธีที่มหาอำนาจโลกสามารถแทรกแซงและล้มล้างรัฐบาลที่ไม่ไปตามความต้องการของตน
-
ความสำคัญของประชาธิปไตย: การต่อสู้ของโมซาเธฆ เพื่อสถาบันประชาธิปไตยเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้คนทั่วโลก ที่มีความใฝ่ฝันที่จะมีสังคมที่เป็นธรรมและเท่าเทียม
สรุป
โมซาเธฆ และ “การปฏิวัติ คอนสทิทูชันของเปอร์เซีย” เป็นส่วนสำคัญในประวัติศาสตร์เปอร์เซีย สอนให้เราถึงความสำคัญของการต่อสู้เพื่ออธิปไตย การควบคุมทรัพยากรธรรมชาติ และสถาบันประชาธิปไตย